Historia i opis parku

Początki miejscowości sięgają XII wieku, kiedy była częścią dóbr zamku Sokolec. Następnie Karpniki przeszły w ręce książęce i w kolejnych wiekach  należały do rodów szlacheckich- Reichenbachów, Schaffgotschów i Kanitzów. Na miejscu pierwotnego założenia obronnego powstał pałac. W drugiej połowie XVIII wieku Karpniki były własnością cystersów z Krzeszowa i od nich kupił ją hrabia von Reden. Kolejnymi właścicielami była rodzina von Hoym  i von Zedlitz. Ostatecznie  w 1822 roku miejscowość nabył pruski książę Wilhelm IV, brat króla Prus Fryderyka Wilhelma III, który uczynił z Karpnik wspaniałą letnią rezydencję. Prace przebudowy pałacu w stylu neogotyckim tzw. „castle gothic” w latach 1836-1846 zostały zlecone słynnemu architektowi Friedrichowi Augustowi Stülerowi. Liczne szkice i rysunki z tamtych czasów zostały stworzone przez samego księcia Wilhelma, znanego z talentów rysowniczych. Wkrótce - podobnie jak Bukowiec - Karpniki stały się ważnym ośrodkiem towarzysko- kulturalnym, odwiedzanym przez znakomite osobistości: wielkiego księcia Mikołaja (późniejszy car rosyjski) czy wielkie księżne Olgę i Aleksandrę Teodorowne.

Przyjacielskie kontakty żony księcia, księżnej pruskiej Marianny z hrabiną von Reden z Bukowca i bliskie położenie obu założeń zaowocowały wymianą pomysłów przy projektowaniu parków. Księżna zleciła bukowieckiemu twórcy Hansowi Karlowi Waltherowi stworzenie sześciohektarowego parku w styku sentymentalno- krajobrazowym, pięknie współgrającym z malowniczym terenem. Nie ma pewności, czy kolejne prace można przypisać wybitnemu ogrodnikowi królewskiemu Peterowi Josephowi Lenné. Sukcesywnie dążono do połączenia posiadłości z majątkiem bukowieckim, wyznaczając malownicze dukty oraz dębowe i lipowe aleje spacerowe. Jedna z nich, łącząca Karpniki z Mysłakowicami, do dzisiaj nazywana jest Drogą Królewską. W parku postawiono według wzorca angielskiego dwie stylizowane chaty- „Mariannen-Cottage” i „Wilhelm- Cottage”.

Prace nad kształtowaniem krajobrazu obejmowały również tereny dość odległe od pałacu. U podnóża Gór Sokolich wybudowano w stylu alpejskim leśniczówkę zwaną dziś „Szwajcarką”. Na Krzyżnej Górze (dawniej zwaną Sokolą Górą)  księżna Marianna kazała ustawić siedmiometrowy żeliwny krzyż, tak aby był on widoczny z okien jej sypialni. Trasę spacerową poprowadzono aż do Starościńskich Skał, na których ustawiono żeliwne figury lwów.

Autorem licznych budowli rozmieszczonych na terenie parku był, z dużym prawdopodobieństwem, inny słynny niemiecki twórca – Carl Friedrich Schinkel.

Formy pawilonów ogrodowych, sztucznych ruin, tarasów i wież widokowych, belwederów, leśniczówek w stylu szwajcarskim oraz gotyckich pomników wskazują na rękę znakomitego architekta.

Niestety, wiele elementów wyposażenia parku zaginęło lub zostało zniszczonych podczas wojny. Do czasów drugiej wojny światowej rezydencja należała do  potomków rodziny pruskiej. Potem działał w nim ośrodek dla dzieci niepełnosprawnych i dom wczasowy. Obecnie po gruntownych pracach renowacyjnych prywatny właściciel otworzył tu hotel.