Historia

Plan, LA Panse, 2008

Pierwsza wzmianka o Königshain, dokładnie o dworze magnackim, pojawia się w 1367 roku. Starsza część założenia składa się z budynku zwanego Steinstock i z renesansowego pałacu zwanego pałacem na wodzie. Oba budynki otoczone są rowem. Steinstock to średniowieczna dwupiętrowa, zbudowana z szarogłazu wieża mieszkalna, używana później jako pomieszczenie gospodarcze. Dobudowane w kolejnych etapach elementy, jak np. okna i portal z piaskowca, przypisywać należy okresowi wczesnego renesansu (początki XVI wieku). Pałac w stylu renesansowym („Stary pałac“, „Średni pałac“), wybudowany w 1540 roku na zlecenie Joachima Frentzel, spłonął od uderzenia pioruna w 1668 roku. W roku 1680 rodzina Schachmann, w której posiadaniu znalazła się posiadłość, odbudowała pałac.

Między rokiem 1764 a 1766 Carl Adolf Gottlob von Schachmann zlecił budowę „Nowego Pałacu“ w stylu barokowym. Wtedy też powstał klasycystyczny pawilon, położony na północno-wschodniej części założenia, poza miejscowością Königshain, na górze Steinberg. Stamtąd wiodła aleja do pałacu.

Dzisiejsza postać założenia parkowego powstawała stopniowo dzięki pracy samego Schachmanna w latach 1725 i 1789. Po drugiej wojnie światowej na terenie parku założono cmentarz dla poległych żołnierzy niemieckich.

W pomieszczeniach pałacu do roku 1995 mieściło sie przedszkole. W latach 1996-1998 przeprowadzono renowację.

Znaczenie dla sztuki ogrodowej

Kompleks pałacowy w Königshain jest jednym z najbardziej znaczących w regionie Górnych Łużyc. Obok 3 pałaców z budynkami im towarzyszącymi oraz założenia parkowego, do całości kompleksu zaliczyć można „Königshainer Schweiz“ (pasmo niewysokich gór i skałek) oraz „Steinberg“ (jeden ze szczytów) z belwederem i pozostałościami po klasycystycznym pawilonie.

Belweder otwiera się stronę wschodnią. Wewnątrz znajduje się kamienna ławka w kształcie pierścienia. Połączenie pomiędzy górą, a pałacem tworzy aleja. Park można przyporządkować do czasów przechodzenia z baroku do stylu krajobrazowego.

W starszej części założenia, w pobliżu budynku Steinstock i renesansowego pałacu istniał prawdopodobnie średniowieczny ogród ziołowy. Dziś wznosi się tu pawilon, położony na północnym końcu barokowej osi widokowej. Oś widokowa jest zaakcentowana przez nowo nasadzone aleje. W kierunku południowym prowadzi ona do rzymskich łaźni i wodopoju dla koni. Te dwa elementy stanowią połączenie części późnobarokowej i starych pałaców, które później używane były jako budynki gospodarcze. W pobliżu nowego pałacu rozciąga sie parter w stylu francuskim. Przy osi głównej biegną 4 żywopłoty i jest tam umiejscowiona fontanna. W części wschodniej założono nowy ogród z rododendronami. Przede wszystkim prezentowane są tu stare saksońskie odmiany rododendronów. Kolejny ogród pokazowy - kuchenny, w którym uprawiane są historyczne odmiany warzyw i ziół, rozciąga się na wschód od barokowego pałacu. Oba ogrody podlegają regularnemu schematowi.

Na wschód od pałacu wiedzie zielony tunel do części krajobrazowej założenia parkowo-ogrodowego. W tej części podczas drugiej wojny światowej wydzielono powierzchnię na pochówek dla żołnierzy. Właściciel pałacu i założyciel ogrodu Karl Gottlob von Schachmann (1725-1789) połączył w Königshain barokowe i krajobrazowe elementy, m.in. sprawnie łącząc dawne osie widokowe i nowe struktury przestrzenne. Dzięki pracom renowacyjnym odwiedzający mogą również dziś podziwiać efekty tego niezwykłego przedsięwzięcia.